Region de Boké stanowiący zachodnią granicę afrykańskiej Gwinei, jak i zresztą spora część tego kraju naznaczony jest francuską epoką kolonialną. Prócz stolicy regionu – Boké, ważne miasta tworzą tu ośrodki położone na obszarze prefektur: Boffa, de Boké, de Gaoual, de Koundara oraz de Fria. Całość zajmująca 31 186 km2 terenu jest regionem, w którym mieszka niemal 1,2 mln ludzi.
Stolica regionu – miasto Boké, obejmujące 334 km2 terenu, jak się okazuje ma całkiem interesująca przeszłość. Europejczycy rozpoczęli eksplorację tychw połowie XV w. Gdy w 1453 r. zjawił się tutaj portugalski nawigator i żeglarz Nuno Tristão postanowił dokończyć to, co udało się rozpocząć po pierwszym dotarciu do brzegów Gwinei dwanaście lat wcześniej. Wkrótce nadał odkrytemu ciekowi wodnemu nazwę Rio Nunez. Niestety, portuglskie-francuskie starcia kolonialne sprawiły, że to właśnie Trójkolorowi podbili obszar dzisiejszej Gwinei, a Boké okazało się wówczas strategicznym przyczółkiem.
Eksploracja nowych ziem regionu de Boké
Po ustaleniu nowego porządku w Poitier w 1815 r. Francuzi ruszyli w głąb lądu, czego dowodem było pojawianie nie na mapie dzisiejszej Gwinei placówek handlowych nad Rio Nunez. Ćwierć wieku później francuskie władze uznały okolice za źródło potężnych zysków możliwych do osiągnięcia po założeniu wielkiej stacji handlowej.
Stale wojujący z Portugalczykami Francuzi wyszli zwycięsko z ostatecznego starcia w 1866 r. po którym założyli w mieście pocztę, stanowiąca preludium do ogłoszenia okolicy francuskim protektoratem.
Zamieszkuje je głównie lud Baga, choć akurat podwaliny pod miasto położyli członkowie ludu Ladoma, którzy wykorzystując płaskowyż, osiedlili się tutaj.
Przez miasto, a w zasadzie przez samo centrum przepływa Rio Nunez.
Boké w trakcie czterech ostatnich dekad przeszło swoisty boom rozwojowy. Podczas gdy w 1983 r. zamieszkiwało je 12 tys. ludzi, dziś to ponad 100 tys. prężne miasto.
Mało tego jego zróżnicowanie etniczne sprawia, że jest także najbardziej kosmopolitycznym ośrodkiem miejskim Gwinei. Dość powiedzieć, że na jego terenie zamieszkują ludy: Nalous, Landoumas, Bagas, Sossous, Peuls, Kissis, Diakankés, Mikiforés.
Mimo że okolice miasta naznaczone były górnictwom, tutejsza ludność stroniła od pracy w kopalniach i poszukiwania węgla. Wpłynęło to na wizerunek Boké; które coraz sukcesywnie traci swój typowo miejski charakter.
Dominującym zajęciem jest tutaj rolnictwo, które w ostatnich latach stało się zajęciem dla 80% mieszkańców, uprawiający kukurydzę, ryż, czy orzeszki ziemne. Ostatnio, opłacalną gałęzią stała się uprawa mahoniowców.
Ludzie żyją tu głównie na osiedlach, które mają dostęp do podstawowej infrastruktura, w tym pitnej wody i elektryczności. Co więcej tworzone na wzór lokalnych wiosek dzielnice powoli przeobrażają się w okolice, w których bez trudu rozpoznać można konkretny podział na strefy: administracyjna, handlowa i mieszkaniowa. Niemniej spotkać się tu można wciąż z miejscami, w których panuje spory deficyt wspomnianych udogodnień.
W mieście warto zajrzeć przede wszystkim na rynek, czy właściwie targ służący nie tylko transakcjom, ale także licznym spotkaniom ze znajomymi.
Miejscowe muzeum na rue René Caillé, urządzono w dawnym forcie wojskowym. Gromadzi ono pamiątki z okresów francuskiego panowania nad Gwineą; jest także wystawa przybliżająca poglądy animistyczne lokalnej ludności odzwierciadlające się w poczuciu, iż zwierzęta mają swoją duszę. W zbiorach placówki znaleźć można interesujące rzeźby, które miejscowe plemiona wykorzystywały do okultystycznych ceremonii.
Okalice Rio Rio Nune wypełniają bagna i namorzyny, stanowiące dla miejscowych pola spacerowe.
Dzielnicę Corrérah tworzą zaś wąskie uliczki, ukazujące dawną kolonialną przeszłość i plac.
Musée de Boké w dawnym forcie wojskowym – Gwinea; źródło: Wikipedia
Miasto łączy ze stolicą Gwinei – Kankarą asfaltowa szosa. Transport między miastami zapewniają także połączenia kolejowe. W Boké znajduje się także lotnisko.
Region podzielony jest na 5 prefektur.
Prefektura Boffa
Prefektura Boffa zajmuje w całości 9100 km2 powierzchni, licząc niespełna 230 tys. mieszkańców. Jej stolicą jest miasto Boffa, położone nad rzeką Fatta. Wyróżnikiem okolicy są lasy namorzynowe, wokół których mieszkańcy korzystając z rzek, zajmują się głównie rybołówstwem.
Gdy w 2004 r. nad rzeką poprowadzono nowy most, z miejsca zmienił charakter miasta. Mająca 125 m przeprawa sprawiła. Podczas gdy dotąd, ni mający innego wyjścia podróżni, zmuszeni byli do zajrzenia do Boffy, dziś stało się to zbędne. Nic dziwnego, że miejscowi to odczuli.
Na szczęście dla miejscowych, nie z samego poławiania ryb można tu wyżyć. Sporo zatrudnienia stwarza bowiem eksploatacja złów boksytu.
Foto: Infrastruktura służąca do transportu boksytu – Boffa Gwinea; źródło: Wikipedia
Dziś w zasadzie jedynym zabytkiem, przy którym warto się zatrzymać, jest najstarszy kościół na terenie Gwinei. Szczególną okazją do jego zobaczenia jest doroczna pielgrzymka wszystkich katolików z Gwinei.
Kościół Boffa Région de Boké – Gwinea
Boffa ma jednak także ciemne karty w historii. Miasto, a właściciele okalające je wsie takie jak Dominia, Thia i Farenghia przez lata stanowiły areną handlu niewolnikami. Proceder odbywał się na rzece Fatala, gdzie cumowały łodzie z niewolnikami. Miejscowości te do dziś zresztą kuszą widokiem pozostałości owych portów.
W 2016 r. w mieście oddano do użytku nowy dworzec autobusowy.
Obszar prefektury Boffa dzieli się na podprefektury:
Prefektura de Boké
Zajmująca nieco ponad 11 tys. km2 cześć regionu zamieszkuje 481 tys. populacja. Prócz wspomnianej na początku stolicy regionu – miasta Boké jej obszar zajmuje kilka mniejszych ośrodków:
Szczególnie interesujące jest miasto Kamsar. Wyrosłe na zachodnim skraju kontynentu afrykańskiego, konkretnie u ujścia rzeki Rio Nunez do Atlantyku stanowi typowo przemysłowy ośrodek.
Rzeźnia w Kamsar; źródło: Wikipedia
Meczet w Kamsar – region de Boke Gwinea; źródło: Wikipedia
Wydobycie boksytu miało tu przełożenie na powstanie okazałych, jak na tutejsze warunki domów, które zajęła kadra zarządzająca. Co więcej. nie mniej solidne, choć z pewnością efektownie, prezentują się domostwa szeregowych robotników. Owo poddanie się eksploatacji boksytów sprawiło, że z uwagi na pokaźne zyski Kamsar znajduje się w czołówce lepiej zorganizowanych miast Gwinei. Swobodny dostęp do wody i energii elektrycznej jest tu normą; zyski zainwestowano także w opiekę medyczną, czego dowodem nowoczesny szpital, powstały w 1968 r. dla pracowników wydobywczych i ich rodzin.
Fabryka boksytu Kamsar, de Boke Gwinea; źródło: Wikipedia
Szpital w Kamsar – region de Boke Gwinea; źródło: Wikipedia
Miasto jest także ważnym ośrodkiem szkolnictwa. Z jego terenie znajduje się kilka placówek oświatowych, choć akurat różnica poziomu nauczania pomiędzy szkołami publicznymi i prywatnymi jest znacząca.
Droga w Kamsar; źródło: Flickr
Sangarédi jest kolejnym miastem, w którym prym wiedzie działalność wydobywcza boksytów. Wszystko zaczep się w sierpniu 1973 r., kiedy znana francuska firma Compagnie des Bauxites de Guinée rozpoczęła tu swoją działalność. Kopaliny dzięki połączaniu kolejowemu transportowane są prosto do pory w Kamsar.
Mam foto Most w Sangarédi; źródło: Flickr
Lokalnego kolorytu poszukać można w innych miastach prefektury:
- Bintimodiya – 27 tys. mieszkańców
- Dabiss – 31 tys.
- Kanfarande – 31 tys.
- Malapouyah – 10 tys.
- Tanéné – 36 tys.
- Sansalé – 12 tys.
Prefektura de Gaoual
Zamieszkany dziś przez 207 tys. ludzi rejon swą stolicę na w mieście Gaoual. Jego nazwa prost odnosi się do charakteru jego położenia. Termin Gawola oznacza bowiem tyle, co „rów”.
Miasto słynie głównie z działających tu ośrodków zdrowia.
Szpital w Gaoual Gwinea; źródło: Wikipedia
Prócz największego miasta obszar dzieli się na podprefektury. Największą z nich jest Koumbia. U szczytu potęgi kolonializmu Francuzi werbowali stad sporo mężczyzn do służby wojskowej. Miało to odzwierciedlenie choćby w strukturach francuskiej armii w trakcie I wojny światowej.
Miasto, znane dziś głównie z działalności rolniczej trafiło na czołówki mediów w grudniu 1983 r. kiedy silne trzęsienie ziemi zabiło na jego terenie tysiące ludzi.
Inna z miejscowości – Touba znana jest dziś głównie za sprawą religii, konkretnie islamu. Tak się bowiem składa, że w 1815 r. zjawił się tu niejaki imam szejk Salim Muhammad Fatim, w którego żyłach płynęła krew samego proroka Mahometa. Tak miasto stało się suficki, centrum religijnym i kulturalnym.
Inne z miast prefektury tworzą:
- Kakony
- Foulamory
- Wendou M’Bour
- Kounsitel
- Malanta
Studnia w Kounsitel; źródło: Flickr
Prefektura de Koundara
Rozciąga się na 5050 km2, będąc okolica zamieszkiwaną przez niemal 139 tys. ludzi.
Koundara w czasach, gdy w Gwinea pozostawała pod francuskim zarządem kolonialnym, znana była jako Youkounkoun. Dziś ten termin określa granice, w jakich mieści się inne miasto zamieszkane przez lidy: Coniaguis, Bassari, Badiaranké. czy Fulani.
Prefektura de Fria
Pełniące centralną rolę w owym rejonie miasto Fria stanowi przemysłową okolicę, głównie z uwagi na działającą w nim pierwszą na terenie Afryki fabryką tlenku glinu, działającą od 1957 r. oraz eksploatację złóż boksytu.
Działalność ta zaważyła na sporym postępie, jaki stał się udziałem miasta, połączonego asfaltówką oraz linią kolejową z portem w Konakry.
Fabryka tlenku glinu, pierwsza tego typu firma na ziemiach afrykańskich, została zbudowana w 1957 r. przez francuskie przedsiębiorstwo Pechiney.
Fria Gwinea; źródło: Wikipedia
Rejon dziali się na podprefektury:
- Baguinet
- Banguingny
- Tormelin
Zobacz także koreańskie Suwon, znane z obecności starej twierdzy i murów obronnych.
Źródła:
https://en.wikipedia.org/wiki/Bok%C3%A9_Region
https://en.wikipedia.org/wiki/Bok%C3%A9
https://en.wikipedia.org/wiki/Boffa_Prefecture
https://en.wikipedia.org/wiki/Bok%C3%A9_Prefecture
https://en.wikipedia.org/wiki/Fria_Prefecture
https://en.wikipedia.org/wiki/Gaoual_Prefecture
https://en.wikipedia.org/wiki/Koundara_Prefecture