Azjatycka architektura, tak znacząco różniąca się od tego, co przez wieki powstawało na terenie Europy, sprawia że każdy historyczny budynek zyskuje miano oryginalniej. Nie inaczej jest w Korei Południowej, gdzie szczególnym sentymentem darzony jest dawna siedziba króla – pałac Gyeongbokgung w Seulu.

Będące jedną z perełek stolicy Korei – Seulu założenie architektoniczne zajmujące 0,40 km2, wypełniają północną część tej metropolii. Na jego terenie znaleźć można aż 500 budynków, z których 330 rozmieszczono ciasno na małej przestrzeni, tworząc swoisty labirynt wąskich przejść.

Wzniesiony na polecenie króla Taejo dawny Pałac Królewski użytkowany był przez członków, założonej przez niego dynastii Joseon. Odtąd służył kolejnym królom oraz ich urzędnikom rządowym.

Warto wspomnieć, że nazwę pałacowi Gyeongbokgung dał Jeong Dojeon, pełniący na dworze królewskim funkcję głównego stratega ideologicznego oraz twórcy ram instytucji i prawa polityki dynastii  Joseon.

Dziedziniec Wewnętrzny

Bez wątpliwości najciekawsze elementy pałacowe Gyeongbokgung zajmują Dziedziniec Wewnętrzny, który tworzył przestrzeń mieszkalną rodziny królewskiej, a także ogrody służące nabieraniu sił. Co więcej, na terenie kompleksu miesiły się także mniejsze elementy w postaci choćby rezydencja królowej (Junggung), czy rezydencja księcia koronnego (Donggung).

Początek XX w. po raz kolejny ściągnął na pałac niemałe problemy. I tym razem stali za nimi Japończycy. Systematyczne niszczenie budynków pozbawiło go mnóstwa oryginalnych komponentów. Armia spod znaku Kwitnącej Wiśni wzięła pałac Gyeongbokgung za cel głównie ze względu na sprawy ideologiczne. Co bowiem bardziej złamać mogło ducha broniących swego kraju Koreańczyków niż zniszczenie symbolu ich suwerenności?

Mało tego, w 1911 r. okupanci formalnie zajęli ziemię rozpościerająca się przy pałacu Gyeongbokgung, przekazując ja we władanie ustanowionemu gubernatorowi generalnemu Japonii. Perfidia owych władz nie miała końca. Jakby sam fakt zniszczenia pałacu nie był dostateczny ciosem dla japońskiej dumy narodowej, koreańscy najeźdźcy w 1915 r. burzyć kolejne nieruchomości jako argument przywołując chęć… urządzania „Wystawy przemysłowej Joseon”, której osią było pokazanie 40 ty. eksponatów, zarówno japońskich, koreańskich, jak i pochodzących z Tajwanu.

Ostatecznie maska jakiejkolwiek przyzwoitości opadła po jej zakończaniu, kiedy to ostałe się jeszcze elementy zniszczono. Uzyskaną w ten sposób przestrzeń w 1926 r. zaadoptowano na kolonialną siedzibę Budynku Generalnego Rządu Japonii.

Oryginale części Pałacu Gyeongbokgung 

Spośród wzniesionych w XIX w. części pałacu Gyeongbokgung, do dziś w stanie oryginalnym ostały się które przetrwały zarówno japońskie i wojnę koreańską, obejmują:

• cesarska sala tronowa – Geunjeongjeon

Geunjeongjeon – Sala tronowa Pałacu Gyeongbokgung; źródło: Flickr

Sala tronowa pałacu Gyeongbokgung; źródło: Flickr

• Pawilon Gyeonghoeru

Gyeonghoeru; źródło: Flickr

Pośród  pawilonów pałacowych warto zwrócić szczególną uwagę na Gyeonghoeru, czyli Królewską Salę Bankietową. Już samo jej położenie sprawia, że usytuowana na maleńkiej sztuczniej wysepce na niewielkim jeziorze. Był 1412 r. gdy stawała tu pierwsza konstrukcja. To, co widać dziś to efekt rekonstrukcji z 1867 r. Za materiały posłużyły wówczas drewno i kamień, z którego wykonano 48 sporych filarów.

W trakcie budowy premierowego budynku filarom dodano ciekawych zdobień, których elementami wyróżniającymi były postacie smoków. Niestety w trackie odbudowy zaniechano przywrócenia owych detali. Budynek połączony jest z resztą terenu pałacowego mostami, na których widnieją rzeźby z postaciami zwierząt, określających dwanaście znaków zodiaku.

• Pawilon Hyangwonjeong – sześciokątny, mający 2 p. wzniesiono w 1873 r. na polecenie króla Gojong. Zajął teren sztucznej wysepki na jeziorze Hyangwonji. Połączono go z kompleksem pałacowym „Mostem odurzającym zapachami”, czyli Chwihyanggyo. Zaś jego nazwa w wolnym tłumaczeniu oznacza „Pawilon dalekosiężnych zapachów”. Pawilon wypełniają sale Jagyeongjeona, czyli gmach zamieszkany dawniej przez królową Sinjeong.

Premierowa konstrukcja stanęła tu w 1865 r., jednak na skutek pożarów dwukrotnie konieczna była odbudowa. To co widać dziś, pochodzi z 1888 r. Niemniej, warto wspomnieć, że Jagyeongjeon to jedyna część, której nie zniszczyli Japończycy. Miejsce pełne jest symboliki, odwołującej się do długowieczności, jakiej życzyli poddani królowej; zachodnia część mieni się motywami roślinnymi. Co ciekawe wschodnia część zwana Cheongyeollu była tworzona w taki sposób, by w upalne dni dawać wytchnienie; zaś północno-zachodni skraj – Bokandang stanowił użytkowana zimą część. Inna z partii – Hyeopgyeongdang jest niższa i przydzielano ja służbie królowej. Istniała tu też 2 p. prywatna biblioteka króla Gojong.

 Hyangwonjeong; źródło: Flickr

Tu, gdzie żyli władcy

Dziedziniec Wewnętrzny pałacu Gyeongbokgung, po koreańsku zwany Naejeon, stanowił niegdyś najbardziej tajemniczą część kompleksu pałacowego, otwartego w 1395 r., w ścisłym centrum ówczesnego miasta. Wypełnił wówczas ówczesną Ulicę Sześciu Ministerstw, dziś 600 m ul. Sejongno. Wkrótce to na jego terenie większość czasu spędzali poszczególni władcy. Wyjątkowe elementy tworzą tu:

• Gangnyeongjeon (Kwatera Króla z Sala Tronową) – pierwsza część powstała w 1395 r., a jej beneficjentem był król Taejo. Przez lata to tu mieściła się sypialnia władcy. Po zniszczeniach z 1592 r. stanął ponownie otworem w 1867 r. Niestety ledwie 9 lat później oraz już odbudowany w 1917 r. spłonął. To, co widać dziś to efektem prac prowadzonych do 1994 r. Mieści dziś 14 komnat, z centralnie umieszczonym pomieszczeniem do królewskich audiencji, w których udział brali urzędnicy, ambasadorowie i zagraniczni goście władców dynastii Joseon. Przezierają z nich zwłaszcza postacie zwierzęce i tak znane w azjatyckiej kulturze smoki.; otaczające go pokoje zajmowała liczna służba.

Gangnyeongjeon; źródło: Flickr

• Gyotaejeon (Kwatera Królowej) – zajmuje przestrzeń nad wspomnianym pokojem króla. Pierwsza żona władcy zajęła go w ok. 1440 r., kiedy niedomagający zdrowotnie król Sejong zaczął przyjmować urzędników i gości u siebie. I ta część nie przetrwała japońskiego ataki i podobnie jak inne elementy została odbudowana w 1867 r. Gdy w 1917 r. doszło do powtórki, zdecydowano się go na stałe rozebrać. Dopiero w 1994 r. zdołano go zrekonstruować.
• Amisan – ogród powstały na sztuczne usypanym kopcu; ok. 1689 r. dodano tu cztery sześciokątne kominy, wzniesione z pomarańczowych cegieł i ozdobnych dachówek.
• Jagyeongjeon (Kwatera Królowej Wdowy)

Późniejsze zmiany Pałacu Gyeongbokgung

Jak bywało w przypadku tego typu budowli, przez lata znacząco zmieniła się jego architektura Głównie za sprawą rozbudowywania kompleksu o nowe elementy. Tak między XIV a XVI w. za sprawą decyzji królów Taejonga o Sejonga Wielkiego teren pałacowy zaczął pęcznieć od nowych zabudowań. Stojąca na południe od wspomnianego Gyeonghoeru Sala Sajeongjeon z 1867 r. tworzyła w przeszłości gabinet przedstawiciel dynastii Joseon.

Ciekawszy jest jednak sąsiadujący z powyższym gmachem Geoncheonggung. Tak się składa, że stanowił on prywatną rezydencją królewską, która powstała z inspiracji króla Gojong w 1873 r. Tragiczne wydarzenia z 1895 r. na zawsze zmieniły nie tylko postrzeganie, ale i przyszłość pałacu. Kiedy 8 października na teren kompleksu dostał się japoński agent, przeprowadzając udany zamach na życie cesarzowej Myeongseong, panujący wówczas cesarz Gojong nie mogąc się pogodzić ze stratą, w styczniu 1896 r. opuścił pałac, nigdy do niego nie wracając.

Nikt nie przypuszczał, że rodzina cesarska opuszcza wówczas zabudowania pałacu Gyeongbokgung na zawsze… Sala została zrekonstruowana zgodnie w oryginalnym projektem w 2007 r.

Geoncheonggung; źródło: Flickr

Innym interesującym telemetr okolicy jest świątynia Taewonjeon z 1868 r. powstała w celu odprawiania obrzędów zmarłych osób. I tu jednak Japończycy dalio sobie znać całkowicie ją niszcząc w pocz. XX w.. Szczęśliwie w 2005 r. została kompleksowo odnowiona.

Donggung stanowiące dawne kwatery następcy tronu i jego małżonki, składają się z czterech elementów Jaseondang, Bihyeongak, sali wykładowej przyszłego króla Chunbang i siedziby ochrony Gyebang. W XIX w. zajmował je niekoronowany jeszcze wówczas cesarz Sunjong. Zabudowania zniszczyli Japończycy, a odbudowa ruszyła w 1999 r.

W styczniu 1963 r. Pałac Gyeongbokgung uznano w Korei Południowej za dobro kultury.

Zniszczenie i żmudna odbudowa Pałacu Gyeongbokgung

Kres jego pierwotnej działalności nastąpił po pożarze w trakcie konfliktu zbrojnego Imjin, a więc japońskiego najazdu w l. 1592–98. Owe starcie sprawiło, że przez 273 lata pałac pozostawał pusty.

Decyzje o przywróceniu mu świetności podjęto w 1867 r. a centralną rolę odegrał w tym książę Heungseon Daewongun, działający na polecenie króla Gojonga. Tak przywrócono jego pierwotny wygląd. A było co robić, gdyż ogromy kompleks pałacowy mieścił odtąd aż 330 budynków oraz 5792 pokoi! Ogrom prac nie przytłoczył jednak pracowników.

Po raz kolejny cały kompleks zaczął zyskiwać nowe oblicze l. 90. XX w. Opracowana wówczas koncepcja odrestaurowywania pałacu została zaplanowana na okres aż czterech dekad! W efekcie w 1996 r. ostatecznie rozebrano Budynek Generalny Rządu. W 2001 r. odrestaurowano Bramą Heungnyemun. Zaś w l. 2006-2010 udało się odbudować Bramę Gwanghwamun, przenosząc ją na wschodni kraniec kompleksu. Stanowiąca główną brama prowadząca do pałacu wygląda dziś tak:

Brama Gwanghwamun w Pałacu Gyeongbokgung Seul; źródło: Flickr

Prócz niej w Pałac Gyeongbokgung wyposażono jeszcze w inne bramy:

• Heungnyemun (Druga Wewnętrzna Brama)
• Sinmumun (Północna Brama)
• Geonchunmun (Wschodnia Brama)

Wschodnia brama pałacu – Geonchunmun; źródło: Flickr

• Yeongchumun (Zachodnia Brama)

Oejeon, czyli Dziedziniec Zewnętrzny

Niezwykłym miejscem jest otoczony murami Dziedziniec Zewnętrzny, zwany Oejeon oraz pomieszczania królewskie oraz urzędnicze:

• Sajeongjeon (Biuro Wykonawcze) – stanowił główne miejsce pracy króla, to tu odbywały się spotkania z najważniejszymi gośćmi i urzędnikami państwa

Sajeongjeon; źródło: Flickr

• Cheonchujeon i Manchunjeon – to dwa leżące po bokach gmachy
• Sujeongjeon
• Cheonchujeon
• Manchunjeon

Na Donggung, czyli Pałac Księcia Koronnego składają się z kolei:

• Jaseondang (Kwatera Księcia Korony i Księżniczek)
• Bihyeongak (Studium Księcia Korony)

Pawilony i mosty Pałacu Gyeongbokgung

Nieco dalej na północ stoi niewielki pawilon Hyangwonjeong.

Pawilon Hyangwonjeong na terenie Pałacu Gyeongbokgung; źródło: Flickr

W 1929 r. z okazji 20-lecia japońskich rządów w kolonii. w pałacu urządzono koleją wystawę – Chosun. Tak urządzono tu pawilony, w których dominującym elementem były emetyczne wystawy poświęcone: marynarce wojennej, rybołówstwu, maszynom elektrycznym, kolei czy… ryżowi.

Pałac Gyeongbokgung obecnie

Zajmujący 432,7 m Pałac Gyeongbokgung po zakończeniu ciągnących się latami prac, na powrót stał się symbolem koreańskiej państwowości, co z miejsca napełniło dumą cały południowo koreański naród.

Nic dziwnego, że urodzono tu dwie placówki kulturalne. Pierwsza – Narodowe Muzeum Pałacowe Korei. Jego wnętrza wypełnia ponad 40 tys. elementów dawniej zdobiących pałace dynastii Joseon. Wśród wystaw znajdują się nie tylko dokumenty, ale i przedmioty przywołujące skomplikowane ceremoniał państwowy dawnego królestwa, stroje z minionych epok, a także obrazy i instrumenty muzyczne.

Koreańskie Muzeum Pałacu Narodowego; źródło: Wikipedia

Narodowe Muzeum Ludowe Korei

Intrygujące jest także druga z przygotowanych tutaj wystaw, zajmująca Narodowe Muzeum Ludowe Korei. W tym przypadku jednak jego pochodzenia ściśle wiąże się z obecności w kraju… Amerykanów, którzy w listopadzie 1934 r. powołali je do życia. Z czasem zmieniło lokalizację i przeniosło się do pałacu Gyeongbokgung, co pozwoliło zgromadzić jakieś 98 tys. eksponatów. Chcąc zachować porządek, zgromadzone przedmioty ułożono w trzy wystawy:

• „Historia narodu koreańskiego” – pełna jest materiałów dokumentujących życie na obszarze Korei od czasów prehistorycznych do upadku dynastii Joseon, czyli 1910 r.
• „Koreański sposób życia” – ukazuje sposób życia tutejszych mieszkańców wsi w czasach starożytnych
• „Cykl życia Koreańczyków” – przybliża początki konfucjanizmu, który opanował koreańską kulturę, co widoczne jest do dziś w zwyczajach miejscowych

Wystawa Narodowego Muzeum Pałacowego Korei; źródło: Flickr

Wśród zgromadzonych na zewnątrz pozostałości historycznych obejrzeć można elementy służące odprawianiu modlitw, w tym tzw. słupy duchowe, oraz stosy kamieni służce ceremoniom, oraz bardziej przyziemne elementy z pomieszczeniem służącymi w dawnych wiekach jako rezerwuary ryżu.

Wystawa waz – Narodowe Muzeum Pałacowe Korei; źródło: Flickr

Lubisz azjatyckie klimaty? Poznaj Amman i zobacz atrakcje stolicy Jordanii.

Źródła:

https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B2%BD%EB%B3%B5%EA%B6%81

https://en.wikipedia.org/wiki/Gyeongbokgung

https://www.royalpalace.go.kr/