Niektórzy postrzegają wakacyjny wyjazd pod namiot jako stratę czasu, woląc wybrać się na rajskie wakacje w ekskluzywnym hotelu. Ci jednak, którzy z całą mocą wyczuwają moc, jaką niesie ze sobą taki sposób spędzania urlopu, pełnymi garściami czerpią z przyjemności, jaką im to daje. Zaś jednym z najbardziej urokliwych momentów dla nich jest gotowanie. Wówczas z pomocą przychodzą im kuchenki turystyczne, których na rynku jest zatrzęsienie. Jaki palnik turystyczny zatem wybrać?

Przeróżne rodzaje tego typu sprzętu sprawiają, że można w nich przebierać jak w ulęgałkach. Pewne jest jedno: każdy bez problemu znajdzie coś, z czego będzie zadowolony. Przed dokonaniem wyboru kuchenki turystycznej warto jednak przemyśleć tę kwestię i dobrać jak najbardziej dostosowany do potrzeb model. Nie warto też wzbraniać się przed wcześniejszym sprawdzeniem wartości określających maksymalny czas działania palnika turystycznego oraz średni czas gotowania poszczególnych posiłków.

Jazda z miejsca na miejsce kamperem wiąże się często z koniecznością przyrządzania posiłków. I w tym przypadku gotowanie w podróży sprowadza się do szybkiego przygotowania czegoś smakowitego. Przenośna kuchenka turystyczna to z reguły lekka, kompaktowa konstrukcja

Kuchenki turystyczne zasilane są zasilane rozmaitym paliwem. Wyszczególnić można konstrukcje na:

• alkohol
• drewno
• butle lub kartusze gazowe

Każda z nich ma swoje wady i zalety, które potęguje jeszcze to, jaką przyjęły formę.

Kuchenka turystyczna na alkohol

Wśród całej gamy tego rodzaju sprzętu biwakowego jednym z najpopularniejszych modeli jest turystyczna kuchenka na alkohol.

Nowoczesne modele są tak dostosowane, by z jednej strony zapewniać jak największa moc ogrzewania lub gotowania, zaś z drugiej przyjęły odpowiedni kształt pozwalający bez kłopotów zając miejsce w plecaku lub torbie turystycznej.

Jedną z wielu zalet, z którymi kojarzona jest kuchenka spirytusowa to cechująca ja lekkość. A to, że ma to niebagatelne znaczenie, doceniane jest zazwyczaj wówczas, kiedy turysta wybiera się na dłuższą pieszą wędrówkę, z wypełnionym po brzegi plackiem.

Tak przy okazji, warto nieco podłubać w przeszłość, bo okazuje się, że palnik turystyczny do gotowania był używany już całkiem dawno temu. Niegdyś wśród turystów w przeszłości wielką popularnością cieszył się model Trangia. Zaprojektowana przez Szwedów, wykorzystująca jako paliwo spirytus.

Topornie skonstruowany palnik turystyczny, składający się jedynie z podstawki, w której fabrycznie wykonano otwory, mające zapewniać ogniu niezbędną ilość powietrza do utrzymania płomienia przez lata stanowiła podstawowy asortyment lubiących wybrać się na mały wypad. Kompleksowe podejście do jej budowy sprawiło, że w zestawie znajdował się garnek z pokrywką, czajnik i uchwyt ułatwiający manewrowanie w czasie przyrządzania posiłków.

Do produkcji palnika wykorzystano coś w rodzaju kubka, którego waga nie przekraczała 330 gramów. Po wlaniu do niego cieczy wystarczyło go zapalić. Rozwój możliwości technicznych przyniósł kolejne usprawnienia, w tym m.in. zamianę tworzywa z aluminiowego na pokryty teflonem, wobec czego dzisiejsze produkty w zminiaturyzowanej wersji zapewniają możliwość ogrzania garnka o pojemności 800 ml. ¹

Kuchenka turystyczna na drewno

Znana też wśród palniki turystyczne preferowane są przez rozmaitych podróżników za to, że de facto, nie wymagają zabieranie za sobą potrzebnego paliwa. Kawałki drewna są na tyle łatwo dostępem, że w trackie rozbijania obozowiska bez przeszkód znaleźć można w okolicy potrzebne do rozpalenia ognia kawałki drewna. Jednocześnie zapewnia to czystą głowę, jeśli chodzi o możlwość uszkodzenia np. gazowego naboju.

Ale to nie tak, że kuchenka turystyczna na drewno nie ma wad. Konieczność ciągłego dokładania drewna do palącego się ognia, szczególnie kiedy spalanie postępuje dość, wymaga sporo uwagi. Samo sterowanie wielkością płomienia także jest dosyć problematyczne. Dla „czyścioszków” osobnym kłopotem jest doprowadzenie jej z powrotem do stanu wyjściowego, czyli pozbycie się brodzących osadów sadzy.

Kuchenki turystyczne – kuchenka Trangia; źródło: Wikipedia

Kuchenka turystyczna (palnik turystyczny) na butle i kartusze gazowe

Przed laty w Polsce niemal każdy szanujący się turysta w swym wyposażaniu miał pamiętne butle z gazem, do których dokręcano nasadki, na których można było postawić garnek. Cały ambaras polegał jednak na tym, że w żaden sposób nie można było kontrolować zużycia paliwa.

Z tego względu dzisiaj większość turystów decyzje się na zakup innego modelu. A mianowicie wykorzystującego wymienne wkłady z gazem. Podawane tam szacowane zużycia, a jednocześnie mniejsza waga całości sprawiły, że kuchenki na kartusze gazowe podbiły runek,

Cała technologia produkcji tego typu palników turystycznych opiera się na nabijaniu ich przez producentów mieszanka propanu i butanu, mieszczą. Tak skroplony gaz sprawia, że jednorazowe, zużyte opakowania łatwo jest wyrzucić.

Niemniej wielu podróżników z dystansem podchodzi do tego typu sprzętu, narzekając na małą sprawność urządzenia. Niemniej jest idealnym wyjściem w trakcie wędrówki w terenie, na którym panuje zakaz palenia otwartych ognisk.

Kuchenka turystyczna na kartusze gazowe przez turystów i podróżników jest ceniona głównie za prostotę obsługi. Dodatkowo w zgodzie ze swym przeznaczeniem, wytwarzane jest zazwyczaj z miękkiej blachy

W zależności od producenta palniki turystyczne w tym stylu mają różne wartości związane z wytwarzaną mocą, zużyciem gazu, czy też temperaturą otaczającego akurat turystów powietrza. Waga samego kartusza także się różni, choć można przyjąć, że oscyluje wokół 670 gram, zaś jego wymiar to ok. 10×15 cm. Dodatkowo warto zauważyć, że włączanie opiera się na tzw. zapłonie piezoelektrycznym. ²

Kuchenka turystyczna na kartusz gazowy; źródło: Wikipedia

Podsumowanie: kuchenki turystyczne – co warto wiedzieć?

Kuchenki turystyczne to przenośne urządzenia umożliwiające gotowanie poza domem — na biwakach, w górach, podczas wypraw, na łonie natury. Wybór odpowiedniej kuchenki może znacząco wpłynąć na komfort i bezpieczeństwo podróży. Poniżej znajdziesz kluczowe aspekty, które pomogą Ci dobrać sprzęt idealny do Twoich warunków.

Jakie są typy i źródła zasilania kuchenek turystycznych?

Wyróżniamy kilka głównych typów kuchenek, różniących się paliwem i przeznaczeniem:

1. Kuchenki na kartusze gazowe

   • Zalety: łatwe uruchomienie, dobry stosunek mocy do masy, czystość spalania

   • Wady: wydajność spada w niskich temperaturach, ograniczona dostępność kartuszy w niektórych rejonach

2. Kuchenki na paliwo ciekłe / benzynowe / naftowe

   • Zalety: stabilna praca w zimnych warunkach, paliwo często dostępne globalnie

   • Wady: większa waga, potrzeba dbania o czystość układów i konserwację

3. Kuchenki wielopaliwowe (multifuel)

   • Zalety: elastyczność – możliwość użycia różnych paliw

   • Wady: bardziej skomplikowana konstrukcja, wyższa cena

4. Kuchenki na paliwo stałe (tabletki, spirale, gwiazdołazy)

   • Zalety: ultralekka konstrukcja, prostota działania

   • Wady: mniejsza moc, trudniejsze regulowanie płomienia, pozostałości (popiół)

5. Kuchenki elektryczne / indukcyjne / zasilane z akumulatorów

   • Zalety: brak spalin, komfort użytkowania tam, gdzie dostępna jest energia

   • Wady: ograniczona autonomia, zależność od źródeł energii

Na co zwrócić uwagę przy wyborze kuchenki turystycznej?

Aby wybrać praktyczną i trwałą kuchenkę, uwzględnij:

• waga i rozmiar – im lżejsza i bardziej kompaktowa, tym lepiej w warunkach trekkingowych

• moc i efektywność spalania – szybkie zagotowanie wody przy niskim zużyciu paliwa

• stabilność konstrukcji – szeroka podstawa, solidne ramiona na garnek

• regulacja płomienia – precyzyjne sterowanie daje większą elastyczność

• odporność na wiatr i warunki atmosferyczne – osłony przeciwwiatrowe, konstrukcja chroniąca płomień

• łatwość czyszczenia i konserwacji – dostęp do dysz i przewodów, możliwość wymiany części

• dostępność paliwa w terenie – zwróć uwagę, czy paliwo można kupić tam, gdzie dane miejsca odwiedzasz

Praktyczne wskazówki i bezpieczeństwo

• ustawiaj kuchenkę na stabilnym, nieruchomym podłożu.

• używaj osłon przeciwwiatrowych – wiatr znacząco pogarsza efektywność płomienia.

• zapewnij dobrą wentylację – unikaj gotowania w ciasnych, zamkniętych przestrzeniach bez przewietrzenia.

• przechowuj paliwo w bezpiecznym miejscu, z dala od ognia i wysokiej temperatury.

• zaplanuj zapas paliwa – w trudnych warunkach zużycie może być wyższe.

• czyść dysze i przewody – zabrudzenia mogą zakłócić przepływ paliwa.

• przećwicz składanie i składanie sprzętu przed wyjazdem — w terenie łatwiej popełnić błąd.

Kiedy dany typ będzie najlepszy?

Źródła:

¹ https://en.wikipedia.org/wiki/Trangia

² https://en.wikipedia.org/wiki/Portable_stove