Co zobaczyć w Kownie, leżącym u zbiegu dwóch rzek, fascynującym mieście? Zajmujące pofałdowany teren, w którym wyróżniają się zarówno wniesienia, jak i doliny, niegdyś pełniło nawet rolę stolicy Litwy. Jeśli chcecie poznać litewskie zwyczaje, to lepszego miejsca. niż Kowno nie znajdziecie. A to dlatego, że to tutaj zamieszkuje największa społeczność Litwinów ze wszystkiej większych miast kraju i w porównaniu z innymi miastami mało tu mniejszości. Poznajcie największe atrakcje Kowna!

Na prawym brzegu Niemna, tu gdzie uchodzi rzeka Wilia, mieni się kowieńskie Stare Miasto. Jak się okazuje wyjątkowe miejsce. Wiecie, że wykształciło się już w poł. XVI w. Niestety wielokrotnie obszar nawiedzały żywiołowe. Jak nie pożary, jak w 1537 r., to największa pożoga w historii z 1731 r. która zostawiała niemal całe miasto w zgliszczach. Do tego powodzie; wreszcie epidemia dżumy. Jakby tego było mało, kolejny ucisk mieszkańcom Kowna zaserwowali Rosjanie i Szwedzi. W związku z trudną historią, jakiej doświadczyło miasto, jego dzisiejsze zabudowania pochodzą w zasadzie z połowy XVIII w.

Największe atrakcje Kowna

Wytyczony po pożarze z 1537 r. Plac Ratuszowy sam w sobie stanowi nie lada atrakcję Kowna. Ale jak mogło być inaczej, skoro odchodzące od niego dziewięć ulic wkrótce stało się najważniejszym adresem w mieście? Przetaczające się tu obecnie tłumy każą domniemywać, iż stan ten trwa zresztą to dziś.

Jaśniejący, zwłaszcza w promieniach słonecznych biały renesansowy ratusz w Kownie (Kauno rotušė) postawiono w XVII w. „Biały łabędź” jak określają go miejscowi, sięga 53 m wysokości. Wedle z dostępnych danych dowodzi, że budynek wzniesiono w 1542 r. Aczkolwiek jego charakter znacząco się zmienił podczas prac, którymi zawiadywał Jan Mattekier, w l. 1771–80, nadając mu typowo eklektycznego stylu.

Szczycąca się jeszcze w tamtych czasach posłuchem władza, dla podniesienia doniosłości wagi tego miejsca urządziła w nim na dodatek prawosławną cerkiew. Pierwszy raz m miejscowi zgromadzili się tu na pierwsze nabożeństwo w 1824 r. Sęk w tym, że z czasem nieruchomość zaczęła służyć członkiem kawalerii. Mało tego, w pewnym momencie wnętrza zaadoptowano na rezydencję cara, dodając elementów klasycystycznych i barokowych.

Gdy wreszcie po II wojnie urządzono tu ratusz, wolne miejsce przypadło w udziale Archiwum Państwowemu. A, jako że i tak niektóre z pomieszczeń pozostawały nieużywane, w l. 50 korzystali z nich wykładowcy i studenci miejskiej Politechniki. ¹

Ratusz w Kownie; źródło: Wikipedia

A dziś? No cóż, też jest nietypowo. W ratuszu obecnie mieści się bowiem Muzeum Ceramiki. Kolekcja zawierająca ok. 230 elementów to zawiera w całości wytwory krajowych rzemieślników.

Co zobaczyć w Kownie – oczywiście muzea!

Skądinąd podobnych atrakcji turystycznych w Kownie jest sporo. I nawet nie trzeba pokonywać wielu metrów, by się o tym przekonać, gdyż Muzeum Literatury Litewskiej im. Maironisa (Maironio lietuvių literatūros muziejus) także wypatrzyć można na rynku. I poniekąd stanowi testament mającego zamieszkanego od 1909 r. przez Jonasa Maciulusa, twórcy znanego pod pseudonimem Maironis. W efekcie wystawa koncentruje się na postaci owego duchownego, a zarazem prof. literatury Uniwersytetu Kowieńskiego. Najczęściej oglądanym egzemplarzem jest tu jednak najstarsza Literska książka – katechizm Martynasa Mazvydasa. Sama nieruchomość stanowi barokowa rezydencja – Pałac Siručiai wzniesiony w 1742 r. ²

Muzeum Literatury Litewskiej im. Maironisa Kowno; źródło: Wikipedia

Muzeum Historii Medycyny i Farmacji (Lietuvos ir medicinos Farmacijos istorijos Muziejus) stanowi, nomen omen, receptę na to, by w takcie zwiedzania rynku, nikomu czas się nie dłużył. Zajmujące XVI w. zabytkową kamienicę od 1985 r. mieści zrekonstruowaną aptekę rodem z XIX stulecia. Roi się więc w niej od przedmiotów, którymi niegdyś posługiwali się lekarze – także tak „uwielbiani” stomatolodzy i farmaceuci. Spacerując po pomieszczaniach, warto zerknąć na branżowe dokumenty z dawnych czasów.

A to nie wszystko, co tu przygotowano. Jedno z pomieszczeń rzuca światło na dawne sposoby sporządzana naparów zdrowotnych, co ukazane jest przez pryzmat specjalistycznej aparatury. Oryginalnie wyglądające laboratorium służyło farmaceutom do przyrządzania tabletek, olejów i wód aromatycznych. A komu mało zajrzeć może do aptecznej piwnicy, w której latami składowano substancje lecznicze oraz przeprowadzano wstępne działania nad wytwarzaniem leków w tzw. recepturze. ³

Muzeum Historii Medycyny i Farmacji; źródło: Wikipedia

Franciszkańskimi śladami

Co zobaczyć w Kownie, by nie mieć autystycznego niedosytu. Ściągający wzrok dwoma wieżami kościół jezuitów, przy pl. Ratuszowym, choć zbudowany w poł. XVII w. w późniejszym korsie został powiększony. Znany też jako kościół św. Franciszkanka Ksawerego nigdy by jednak powstał, gdyby nie trzej bracia: Albertas, Kazimieras i Petras Kojelavičius-Vijūkas, który ok. 1642 r. sprezentowali swój dom jezuitom. Trzynaście lat później po tym, jak dom dostał zniszczy w jego miejsce 16660 r. wznios ono drewniana kaplice i dom, w którym działała także prowadzona przez zakonników szkoła.

Wreszcie w 1666 r. jezuici ruszyli z budową murowanego kościoła, który jednak spłonął. Odbudowany w 1720 zyskał potem wieże. Ponowny pożar w 1732 sprawił, że w 1746-51 ponownie przebudowano wieże, tworząc później piwnicę grobową i ołtarz główny zdobiony marmurem. Wkrótce do prac w kościele przystąpił rzeźbiarz Antonz Dacrat tworząc okazałe rzeźby i sztukaterie. W 1787 r. kościół wzięli we władanie franciszkaninie.

W herbie miejskim Kowna na czerwonym tle umieszczono białego tura, który między rogami ma krzyż łaciński.

Atrakcje Kowna – zabudowania z historią w tle

W 1812 r. do litewskiego Kowna dotarły wojska Napoleona, co skutkowało licznymi grabieżami i nieszczaniem elementów architektury. Tak pozostawioną ruinę udano więc prawosławnym wiernym na cerkiew, co skutkowało trwająca lata, odbudową. Co ciekawe mieściła się w nim szkoła, w której uczył Adam Mickiewicz. W należącej do kościoła części klasztornej zresztą mieszkał.

Po 111 latach na powrót zajęli go jezuici, którzy rozbudowując okoliczne budynki wznieśli szkolę i salę gimnastyczną. Po II wojnie zarówno klasztor, jak i kościół zamknięto otwierając w nich szkołę. W 1990 r. gmach zwrócono kościołowi. ⁴

Wielka polityka, uprawiana zazwyczaj „na sucho” nad rozłożonymi w zakamarkach najważniejszych polityków i tu znalazła swe ujście. W 1842 r. już pod panowaniem rosyjskim Kowno stało się stolicą guberni. Fakt ten, wraz z doprowadzeniem do miasta linii kolejowej w 1861 r., która połączyła wówczas Petersburg, Warszawę i Prusy Wschodnie stał się zaczynem rozwoju gospodarczego. Jak grzyby po deszczu zaczęły wyrastać zakłady przemysłowe. Wszystko to, po III rozbiorze Polski trafiło w ręce Rosji.

Ach te Dom Perkuna…

Zastanawiając się nad tym co zobaczyć w Kownie trzeba, na myśl przychodzi Gotycka kamienica z przełomu XV/XVI w., którą ufundowali kupcy hanzeatyccy, stanowiła niegdyś stanowiła kantor kupiecki i magazyny. Gdy jednak Dom Perkuna, wypełniający działkę przy ul. Aleksato 6; kupili jezuici, w 1643 r. jej sala przeobraziła się w kaplicę. Ale nadeszły dla niej trudne czasy… Do tego stopnia, że gdy w 1773 r. gmach został zdewastowany trudno było przypuszczać, że kiedyś wypięknieje, stając się jedną z miejskich perełek.

Tymczasem w poł. XIX w. odnowienie zabytku otworzyło drzwi do stworzenia w tu szkoły i teatru. Dziś mieści się w niej muzeum z elementami archeologicznymi i naczyniami, ale także muzeum Mickiewicza. Nieopodal budynku stoi rzeźbą Perkuna – pogańskiego boga, skąd wzięła się obecna nazwa budynku. ⁵

Dom Perkuna; źródło: Wikipedia

Gdyby szukać historycznych początków tego litewskiego miasta, trzeba by było cofnąć się do 1361 r., skąd pochodzą pierwsze ślady w dokumentach. Z racji tego, że wzniesiona osada leżała wówczas na drodze, która mijali podróżujący po tych terenach. W XIII w. pojawił się tu gród, którego mieszkańcy mieli zamiar bronić się przed atakami rosnących w siłę Krzyżaków. Na niewiele się to jednak zdało bp w 1362 r. Krzyżacy zdobyli miasto, a w 1384 r. zbudowali zamek w Kownie skąd zamierzali udawać się na kolejne wyprawy wojskowe.

Co zobaczyć w Kownie? Oczywiście słynny zamek!

Wspominając atrakcje turystyczne Kowna, nie sposób zapomnieć o czymś jeszcze. W l. 90 XIV w. w miejscu, gdzie rzeka Wilia wpływa do Niemna ponownie zaczęto stawiać zamkowe mury, które chroniona za pomocą czterech baszt. W efekcie stworzyli miejsce o historycznym znaczeniu. To w jego wnętrzu wielki mistrz krzyżacki i książę Witold zawarli pokój – od tego czasu, a więc 1396 r. miasto stanowiło granice między Litwą a Krzyżakami. 6 stycznia 1408 roku spotkali się tu zaś Urlich von Jungingen i Władysław Jagiełło. ⁶

Zamek w Kownie w pełnej okazałości; źródło: Wikipedia

W XVI stuleciu południowo-zachodnią część obudowano dodatkowo półokrągłym bastionem, w którym umieszczono działa artylerii, łącząc go z resztą tunelem.

Niestety historia otoczonego fosą zamku to nie tylko ważne polityczne spotkania, ale i problemy – podmywanie go w trakcie powodzi osłabiło jego mury i zawaliło ich część. Dziś z dawnego splendoru nie zostało wiele, ot resztki ścian i dwie baszty. Niemniej ceni się, że dawny zamek postanowiono ocalić od zapomnienia, urządzając w nim Muzeum Zamku Kowieńskiego.

Zamek w Kownie; źródło: Wikipedia

Starcia litewsko-krzyżackie naznaczyły obszar miasta w XIV w., a ich efektem była stała zmiana panowania, co zmieniła dopiero pamiętna klęska Krzyżaków pod Grunwaldem. To oczywiście negatywnie wpływało na miasto, wobec czego dopiero w 1422 r. po ustaniu ostatnich starć między tymi narodami udało się zyskać pole do rozwoju Kowna.

Niedaleko zamku zerknąć można na kościół św. Jerzego. Jego historia sięga 1471 r. kiedy to zaczęto nad nim prace. Ukończony w 1504 r. stał się elementem klasztornego kompleksu Bernardynów. Trzynawowa konstrukcja z wyraźnymi gotyckimi wpływami ma trzy nawy. W 1688 r. w trakcie odbudowy kościoła wnętrze wyposażono w sześć ołtarzy. Dawne zabudowania klasztoru dziś zajmuje szkoła.

Inne pałace Kowna

Prócz zamku w Kownie znaleźć można interesujące zabudowania pałacowe. Co prawda nie są one efektownymi, gigantycznymi nieruchomościami, niemniej tworząc listę tego, co warto zobaczyć w Kownie, trzeba uznać, że warto rzucić na nie okiem:

Pałac Siručiai zdobi Stare Miasto od 1742 r., kiedy to ówczesny wzniósł go ówczesny starosta sądowy Simonas Sirutis; dziś mieści się w nim Muzeum Literatury Litewskiej Maironis
Pałac Zabieliai – wypełniający róg pl. Ratuszowego
Stary Pałac Książęcy – na rogu ul. Aleksoto i Muitinės; interesującym czasem był okres działania w nim szpitala psychiatrycznego; XV w. zabudowania były notorycznie niszczone w trackie licznych najazdów. Źródła podają, że mieścił się tu franciszkański klasztor, sąd, a nawet straż pożarna. W XVI w. służył litewskim i polskim władcom, po tym, jak zamek miejski zalała woda. Mało tego król Kazimierz IV Jagiellończyk ukrył się w nim przed epidemią. W 1951 r. przebudowano go na szpital psychiatryczny. ⁷

Stary Pałac Książęcy Kowno; źródło: Wikipedia

Kowieńska katedra

Największy gmach w stylu gotyckim, jaki powstał w Kownie Już ten fakt wiele mówi o tym,jaka estyma cieszy się tutejsza archikatedra śś. Piotra i Pawła. Budowa gotyckiej świątyni, na stylu ul. Wileńskiej (Vilniaus) i pl. Ratuszowego ruszyła w 1412 r. i zakończono ją po roku, tworząc początkowo jednonawową konstrukcję, składająca się z dzisiejszego prezbiterium.

Z czasem zaczęto dodawać kolejne elementy, w tym piętrową zakrystię. Prace kontynuowane w kolejnych latach doprowadziły do wzniesienia trzynawowej bryły z czerwonej cegły. Ale, że roboty przez lata nie ustawały, pojawiały się tu zdobienia w formie barokowych i renesansowych wstawek. W kolejnych latach zachodni narożnik wypełniła okazała 55 m dzwonnica. A końcówka XIX w. przyniosła dodanie kolejnego elementu – neogotyckiej kaplicy urządzonej przy bocznej ścianie prezbiterium.

Katedra w Kownie; źródło: Wikipedia

Wchodząc do środka w oczy rzucają się zdobiące ściany płótna Michała Androllego. Jednak nie tylko, gdyż wrażenie robią ołtarze – piętrowy główny ze sceną Ukrzyżowania, z namalowanymi postaciami 12 apostołów oraz 9 mniejszych bocznych. Szczególny jest zwłaszcza drewniany znajdujący się po lewej stronie.

Katedra w Kownie na Litwie stanowi miejsce wiecznego spoczynku poety Maironisa i zmarłego w 1875 r. bp. Żmudzi Motiejusa Valanciusa. W 1993 r. podczas pielgrzymki na Litwę msze w katedrze odprawił papież Jan Paweł II. ⁸

Piękne wnętrze katedry w Kownie; źródło: Wikipedia

Ze sztuką na ty

Atrakcje Kowna dla miłośników militariów? Też są! Muzeum Wojskowe im. Witolda Wielkiego przy ul. K. Donelaicio 64 zajmuje wnętrze wielkiego budynku w neoklasycznym stylu. Wnętrze wypełniają niesamowite okazy broni, począwszy od niezwykle wiekowych egzemplarzy do współczesnych.

Przed siedzibą tej atrakcji Kowna, na pl. Jedności zerknąć można na kilka pomników i rzeźb m.in. Pomnik Wolności ze zdobiąca go postacią uskrzydlonego anioła i tablica z wyrytymi napisami przywołujący miejsca, w których zwycięsko z bitew wyszli żołnierze litewscy. Pomnik wykonał Juozas Zakarias. W 1940 r., po tym, jak Litwę uznano za terytorium radzieckie oryginalny pomnik zniszczono, a to, co widać dziś jest rekonstrukcja stojąca tu od lutego 1989 r. ⁹

Działająca tu też Kowieńska Galeria Obrazów, od 1978 r. wystawia prace twórców z zachodniej części Starego Kontynentu. W środki roi się od płócien pochodzących z okresu XV – XX w. Placówkę udało się wyposażyć dzięki przekazaniu płócien przez Mykolana Zilinskisa, który mieszkał w Berlinie Zachodnim.

Zwiedzając Kowno można wejść na mierzące nieco ponad 63 m Wzgórze Napoleona, z którego Cesarz Francuzów zerkał na przekraczającą rzeką armię w czerwcu 1812 r.

Mieszczące się ul. V. Putvinskio 55 Muzeum Sztuki im. M.K. Ciurlionisa uchodzi za najlepiej wyposażoną placówkę kulturalną na Litwie. Otwarta w 1925 r. prócz prac patrona – Ciurlionisa mieści obrazy innych litewskich twórców oraz okazy autorstwa słynnego Rubensa. Co więcej, znaleźć tu też można także oryginalne przedmioty z epoki starożytnego Egiptu i multum tkanin, mebli, szkła i ceramiki z różnych rejonów świata. Jakby tego wszystkiego było mało zajmuje gmach dawnego Pałacu Prezydenckiego z 1936 r. Na paradoks zakrawa fakt, że ten symboliczny miejsce litewskich władz zostało stworzone rosyjskimi rękami. Okazuje się bowiem, że stworzony został dla rosyjskiego, majętnego magnata, jeszcze w 1846 r. ¹⁰

Co zobaczyć w Kownie, by zrozumieć historie tego miasta? Surowy w formie Pomnik Wolności sięgający ponad 12 m wysokości, jak i inne typowo litewskie elementy zniknął z powierzchni miasta, w radzieckich czasach. A przecież w 1928 r., gdy świętowano w Kownie 10. rocznice odzyskania niepodległości państwa pękano z dumy. Co z tego, skoro w 1950 r. sowieckie władze rozebrały go, przenosząc do gmachu Muzeum Narodowego. Na szczęście nie zniszczony, wymagający jedyne odnowienia wrócił na należne mu miejsce w 1989 r. Dlatego to kolejna atrakcja Kowna. ¹¹

Pomnik Wolości w Kownie; źródło: Wikipedia

Inne muzealne atrakcje Kowna

Miejscowi nazywają je nie inaczej niż „muzeum diabłów”, a to dlatego, że bodaj najciekawszym elementem jest kolekcja diabłów, jakie zbierał przez 19 lat patron placówki. Mimo tego Muzeum Twórczości i Zbiorów A. Zmuidzinaviciusa, które otworzyło swe podwoje w 1965 r. koncertuje się głównie na płótnach Zmuidzinaviciusa. Prócz nich sporo miejsca wypełniają tutaj artefakty archeologiczne i etnograficzne. Choć sporo tu historycznych elementów nawiązujących do sztuki litewskiej. ¹²

Wystawa w Muzeum Twórczości i Zbiorów A. Zmuidzinaviciusa Kowno; źródło: Wikipedia

Patron placówki samodzielnie uzbierał 260 okazów pochodzących nie tylko z Litwy, a z całego świata. Po jego śmierci twórcy zarządzający muzeum nadal polowali na okazje, powiększając zbiór efektowne prezentacyjnych się diabłów, przez co kolekcja rozrosła się do ponad 2 tys. egzemplarzy. Cennym okazem jest zwłaszcza wykonana ze złota miniatura taj charakterystycznej postaci ważąca ledwie 1 gram, będąca prezentem od Rosji. Z Włoch XV w okaz diabeł-Satyr.

Przy pl. Nepriklausomybes 12 znaleźć można kolejną turystyczną atrakcję kulturalną Kowna Galeria Sztuk Pięknych im. Mikołaja Żylińskiego to otwarta w 1989 r. placówka. Wypełniają ją przedmioty stanowiące kolekcję przekazaną miastu przez samego jej patrona. A jest tego sporo, gdyż zgromadzono tu 400 obrazów, z których część wyszła spod pędzali flamandzkich i włoskich artystów, w tym takich sław jak Rubens, Rafael, Rembrandt, Goya czy Velazquez. ¹³

Galeria Sztuk Pięknych im. Mikołaja Żylińskiego Kowno; źródło: Wikipedia

W 2005 r. w Kownie zainaugurowano działalność Muzeum dla Niewidomych. W mieszczącym się w podziemiach kościoła św. Michała Archanioła placówce eksponaty poznawać można wykorzystując zmysły dotyku, słuchu i zapachu.

Islamskie ślady w Kownie

Co nietypowego, na pierwszy rzut oka, można zobaczyć w Kownie? Historia Kowna wielokrotnie wymuszała odbudowywanie konkretnych zabudowań. Rzecz miała się podobnie z tutejszym meczetem, który początkowo wzniesiony z drewna przetrwał do 1812 r. Gdy napoleońskie wojska przechodzące przez to litewskie obecnie miasto sprawiły, że zostały z niego wypalone zgliszcza. Odbudowany mała świątynia, w 1930 r. ustąpiła wreszcie murowanej konstrukcji, czerpiąc co prawda z architektury islamskiej, aczkolwiek stawiając też na wstawki modernistyczne. Jak w podobnych miejscach i tu lśni półokrągła kopuła, a w górę strzela niewielki minaret. ¹⁴

Meczet w Kownie; źródło: Wikipedia

Niezwykłe bogactwo religijnych zabudowań tego miasta Litwy objawia się także w postaci miejscowej synagogi. Gdy powstała w 1872 r. była którąś z kolei żydowskich świątyń w Kownie. Dowodem pamięci tragicznych czasów okresu II wojny światowej, w których życie straciło 50 tys. żydowskich dzieci. ¹⁵

Synagoga w Kownie w środku; źródło: Wikipedia

Kowno synagoga; źródło: Wikipedia

A’propos tematu… W zachodniej dzielnicy Wiliampol (Vilijampole), będącej zresztą, jest jedną z najstarszych części Kowna, 10 lipca 1941 r. Niemcy urządzili żydowskie getto, uprzednio dzieląc teren na pół, wykorzystując biegnąca tutaj ul. Panieriu. Dom1944 r. zamknięto w nim prawie 30 tys. osób.

Litewskie Muzeum Lotnictwa nie jest może nowa placówką, ale za to dobrze wyposażoną, przez co uchodzi za nie lada atrakcję Kowna. Gdy w 1983 r. uruchamiano pierwszą wystawę nie spodziewano się, że uda się tu kiedyś zgromadzić z 18 tys. przedmiotów z zakresu awioniki, w tym 40 okazów samych samolotów. ¹⁶

Wystawa Muzeum Lotnictwa Kowno; źródło: Wikipedia

Spacer po Nowym Mieście w Kownie

Nie ma lepszego sposobu na wkroczenie w Nowe Miasto (Naujamiestis) jak spacer Aleją Wolności (Laisves aleja). Deptak, łączący tę część Kowna ze starówką. Ściny tutejszych kamienic zdobią artystyczne wizje utrwalone na muralach.

Położone na trasie szlaków handlowych Kowno w 1398 r. doprowadziło do powstania kantoru hanzeatyckiego, a więc założenia organizacji niemieckich handlarzy, które bogaciło se na wymianie dóbr między Litwa i Rusią z zachodnimi krajami Europy. Dziesięć lat później Wielki Książę Litewski Witold nadał miastu prawa magdeburskie, tworząc tym samym władze miejskie.

Przechadzając się reprezentacyjna ulicą ulicą drugiego pod względem wielkości miasta Litwy nie sposób nie zauważyć jego posagu. Pomnik Witold Wielkiego, być może nawet uznać można za dzieło życia rzeźbiarza Vincaca Grybsasa. Jak wiele innych szczególnych elementów miasta i ten w okresie radzieckich rządów zniszczono. Rekonstrukcję osłonięto 15 lipca 1990 r. dokładnie w 580 rocznicę słynnej bitwy pod Grunwaldem.

Bizantyński styl Soboru Zwiastowania al. Wolności, ukończony w 1935 r. z pewnością niektórym z turystów przypadnie do gustu. Źródło foto: Wikipedia

Niewątpliwie niejednokrotnie doszliście do wniosku, że posiadanie w życiu pasji nadaje mu szczególnego smaku. Taką postawę z pewnością przejawiał założyciel mieszczącej się pod nr 106 na kowieńskiej al. Wolności atrakcji Kowna. A ta jest Muzeum Zoologiczne im. T. Ivanauskasa. Gdy w 1919 r. ów profesor z wielkim pietyzmem przygotowała kolekcje pewnie nie sądził że przetrwa do dziś. Tymczasem zgromadzone tu w liczbie 13 tyś. wypchane zwierzęta, owady i szkielety, stanowią cenny litewski skarb. ¹⁷

Zbiory Muzeum Zoologicznego im. T. Ivanauskasa w Kownie; źródło: Wikipedia

Wojskowymi śladami

Kwiecień 1937 r. przyniósł mieszkańcom Kowna nie lada niespodzianką. No może nie wszystkim, acz, należący do Klubu Oficerskiego z pewnością. Mieniące się eklektycznym stylem sale wspominające czasu Wielkiego Księstwa Litewskiego są dziś uznawane za perełkę architektury tamtego okresu. Zresztą wystarczy wejść do Wielkiej Sali, by przekonać się o tym efektownych płaskorzeźb zdobiących jej balkony, czy tarcz symbolizujących główne oddziały ówczesnej armii. Nie mniej ciekawie prezentuje się Mała Sala wypełnia portretami książąt. Poświęcony Witoldowi Wielkiemu salon nie bez przyczyny uznawany jest za najpiękniejsza komnatę. Wejście do niej jest jak powrót do przeszłości, konkretnie czasów średniowiecza. Gotycki styl idealnie komponuje się z malowidłami ściennymi, których bohaterem jest oczywiście słynny Witold. Kto dobrze się im przypatrzy dostrzeże scenę bitwy pod Grunwaldem. ¹⁸

Klub Oficerski w Kownie; źródło: Wikipedia

Stojący nad Niemnem Kościół Witolda wystawia historii Kowna dobre świadectwo historii tego miasta. Trzeba bowiem wiedzieć, że prace nad tą niewątpliwą dziś atrakcją Kowna, rozpoczęto już w XIV. I mimo że zakończono je w kolejnym stuleciu, tak czy siak, jest jednym z najstarszych obiektów sakralnych Litwy.

Oparty na kształcie krzyża łacińskiego składa się z trzech naw. Podnosząc głowę dostrzec można spiczastą, szarą wieżę. Brązowe ścian zdecydowano się przesunąć, w momencie dobudowywania do nich kaplic. Z tym że dopiero w XIX w. przebudowa nadała mu neogotyckich kształtów. ¹⁹

Kościół Witolda Kowno; źródło: Wikipedia

Kościół Witolda w Kownie w środku; źródło: Wikipedia

Tynk naniesiony na wewnętrzne gliniane ściany postanowiono wykorzystać na powieszenie płócien Franciszka Smuglewicza. Ale nie tylko miłośnicy sztuki będą ukontentowani wizytą w tym miejscu. W katakumbach mieszczą się bowiem grobowce, w których spoczywają m.in. pisarz, a zarazem ksiądz Juozas Timas-Vaizgantas.

W 1925 r. Kowno doczekało się emisji pierwszej audycji transmitowanej przez rozgłośnię radiową.

Przedmieście Pożajście

Chcący nabrać sił do dalszego działania ludzie, którzy wybrali litewskie Kowno, jako miejsce do życia często wybierają się na Przedmieście Pożajście. Słynne Pazaislo zorganizowano na brzegu sztucznego zbiornika wodnego, tzw. Kowieńskiego Morza. Aby móc stworzyć wybitnie rekreacyjną oazę wybudowano zaporę i stworzono akwen obejmujący 65 km² powierzchni.

Niemniej jednak prócz walorów wypoczynkowych dzielnica, kusi również barkową architekturą kościelną. Świątynia z towarzyszącym mu klasztorem kamedułów to XVII w. kompleks, który wato umieścić na liście „co zobaczyć w Kownie?”. W jego granicach mieszczą się domki dla zakonników i sad. Całość jest dziełem włoskich architektów.

Na terenie kompleksu mieści filia muzeum im. M.K. Ciurlionisa, wystawiająca obrazy polskich i zachodnio-europejskich malarzy, w tym portrety sarmackie z XVII i XVIII w. ²⁰

Klasztor kamedułów Kowno; źródło: Wikipedia

Moc przyrody Kowna

Atrakcjami Kowna są także zieleńce. Wiecie, że na całe 157 km² aż 84 przypada właśnie na parki, skwery i lasy? Najważniejszym miejscem tego typu jest dzielnica Zielona Góra (Zaliakalnis), na którą można się dostać przedwojenną koleją szynowa, a zarazem linową – ot taki mix. Podróż nią trwa… 1,5 minuty, a wagony pochodzą z 1937 r.

Inne walory przyrodnicze odsłania przed zwiedzającymi Ogród Zoologiczny, urządzony w dzielnicy Freda, konkretnie w obrębie parku Ąžuolynas. Wyodrębnienie z zieleńca 1,5 km² posłużyło w 1938 r. otwarciu tej przyrodniczej przynęcie na rodziny z dziećmi. Przebywające tu na co dzień zwierzęta, których doliczyć się można ponad 2100 zwierząt, reprezentujących jakieś 230 gatunków. ²¹

Swoją moc przyciągania zainteresowania turystów ma też Ogród Botaniczny Uniwersytetu Witolda Wielkiego. Owa atrakcja turystyczna litewskiego Kowna odsłania przed gośćmi tajemnice wielu gatunków roślin. Funkcjonująca od 1923 r. oaza przyrody mieni się nie tylko stawami, ale i przyjemnie prezentującą się szklarnią, w której pracownicy prócz prezentowania poszczególnych odmian prowadzą badania nad zgromadzonymi okazami. ²²