Pośród wielu przeróżnych, niekiedy wręcz przepięknych okazów, jakie oferuje każdy sklep z biżuterią, znaleźć można pewne specyficzne towary. Biżuteria z ametystem, bo o niej mowa to często wybranana przez klientów opcja Sęk w tym, że decydują o tym rożne względy. Począwszy od właściwości jakie przypisuje się tamu kamieniowi, przez cenę jaką oferuje jubiler, po indywidualny gust nabywcy. Pora więc poznać jedno ze źródeł tego wyjątkowego kamienia, a więc kopalnię Lampivaara w Finlandii.
O tym, jaką popularnością cieszy się ten kamień, przekonać się można przypatrując się bliżej różnorakim wyrobom, jakie z niego powstają. Warto wiedzieć, że z biżuteria z ametystu w powstaje w formie naszyjników, jak i bransoletek.
Fińskie jubilerstwo – kopalnia Lampivaara
Aby zdać sobie z sprawę z tego, w jaki sposób działa wspomniana kopalnia Lampivaara warto przyjąć niewielką dawkę wiedzy o ametyście. Okazuje się bowiem, że jest on kamieniem pochodzenia kwarcowego. Na jego barwę, przemożny wpływ na to, że znajduje się w nim pewna ilość żelaza. Skrzętnie z korzystają z tego osoby uprawiające jubilerstwo, gdyż właściwość ta dodaje kamieniom pewnej dozy niezwykłości. Ale nie tylko, gdyż prawdziwym smaczkiem jest fakt, iż jest to ściśle związane z promieniowaniem radioaktywnym. 1
Godnym uwagi jest to, że fińska kopalnia ametystu Lampivaara mieści się na terenie Parku Narodowego Pyhä-Luosto. Ściślej rzecz ujmując ulokowana została sięgającym 400 m n.p.m. szczycie Lampivarra w Laponii Wschodniej. Wszystko rozbija się jednak o to, że jest jedynym takim czynnym obiektem w Europie. Mało tego, jej położenie sprawia, że roztacza się z niej widok na położony aż 75 km dalej teren! Nie dziwota więc, że kusi turystów. 2
Swoje robi też to, że wydobycie okazałych kamieni półszlachetnych, odbywa się bez użycia ciężkich maszyn. By jednak prace przebiegały sprawnie całość jest dobrze oświetlona, co pozwala na efektywną pracę także w zimowe miesiące, jest teren osnuty jest ciemnością. 3
Szukając genezy prowadzonego tu dziś wydobycia kamieni, z których powstaje całkiem przyjemnie wyglądająca biżuteria trzeba się cofnąć do dawnych czasów. Zachodzące tu 2 tyś lat temu procesy naturalnie stały się uwerturą do procesu samoistnego tworzenia się kamienia we wnętrzu skał. Efektem było otwarcie kopalni na szczycie góry i prowadzenie wydobycia.
Ametyst – kamień z którego robi się biżuterię; źródło: Flickr
Kopalnia ametystu Lampivaara jako atrakcja turystyczna
Aktualnie turystów zwabia do kopalni nie tylko chęć poznania historii tego niezwykłego kamienia ale i oszałamiające widoki, jakie rozciągają się z tego miejsca.
Wnikając głębiej w temat okazuje się, że ten niezwykły ośrodek wydobywczy można odwiedzić ruszając specjalnym połączeniem autobusowym Rovaniemi. Z racji położenia w parku narodowym kopalnia nie obsługuje jednak gości indywidualnych. Wycieczka pod opieką przewodnika pozwala poznać sporo interesujących informacji o geolog terenu i historii wydobycia kamieni, z których następnie jubiler czerpie pełną garścią.
Wachlarz możliwości oferowany przez zarządzających kopalnią jest spory. Przede wszystkim, w trakcie godzinnej wycieczki, możliwe jest własnoręczne wykopanie własnego klamkę ja i odwiedzenie sklepiku z pamiątkami, wśród których prym wiedzie oczywiście nietuzinkowa biżuteria. 4
Na szczyt wzgórza w okresie zimowym turyści udają się ratrakiem. Wzięcie udziału w wycieczce stwarza także okazję do wzięcia udziału w imprezie z ogniskiem, podczas której serwowane są dania typowo lapońskiej kuchni. W tym mięsa renifera, czy zupy łososia. Każda wizyta od odbywa się w zgodzie z wytycznymi ujętymi w przepisach zrównoważonego rozwoju tego terenu. 5
Tutejsze muzeum stworzono w drewnianej chacie. Wypełniona jest przeróżnymi rodzajami skał i interesującymi elementami zwracającymi uwagę na aspekt działa ka parku narodowego.
Warto pamiętać o tym, że zwiedzanie kopalni ametystu Lampivaara zimą wiąże się z koniecznością zaakceptowania panującej tu wówczas temperatury, wynoszącej ok. -30 stopni C. 6
Zwiedzanie z przewodnikiem możliwe jest w wersji fińskiej i angielskiej. Rozpoczyna się od wizyty w chatce, w której gromadzono multum wydobytych kamieni i sprzętu wykorzystywanego przez lata do pracy.
Następnie nadchodzi szczególnym moment wycieczki. Turyści wyposażenie w niewielkie narzędzia do kopana i koszyk na urobek mogą własnoręczne je wykopać sobie kamień, a wstępnie wziąć go ze sobą, z jeśli mieści się w zamkniętej dłoni. W sklepie z pamiątkami zakupić można wyczyszczone i oszlifowane kamienie, a także biżuterię z ametystem. Specjaliści szacują, że złoża kopalni Lampivaara są tak bogate, iż ich wydobycie możliwe będzie jeszcze za 600 lat! 7
Biżuteria z ametystu; źródło: Flickr
Sklepy z biżuterią z ametystu
Jubilerzy i pracownicy zatrudniani przez sklep z biżuterią za każdym razem polecając wyroby z ametystu zwracają uwagę na niezwykłe właściwości tego półszlachetnego kamienia. Choć dokładniej rzecz ujmując bardziej dzielą się wrażeniami, jakie mają w stosunku fi ametystu ludzie, podkreślając jego znaczenie dla witalności i pozytywnego samopoczucia. Choć akurat owe zdrowotne właściwości nie zostały potwierdzone.
Do tego, kamień robi naprawdę dobre wrażenia, co złożyć można na karb jego efektownego, purpurowego koloru. Choć naturalnie występują jego różne odcienie. 8
Firmy produkujące biżuterię z ametystem przygotowują multum produktów dla swych klientów. Tworzą zarówno gustowne pierścionki, kolczyki, jak i pięknie prezentujące się naszyjniki. Jako, że fioletowo – lawendowa barwa idealnie komponuje się zarówno ze złotem, białym złotem jak i srebrem, jest często wybieranym typem kamienia. Zazwyczaj droższe modele pierścionków z ametystem przyjmują poduszkowa formę szlifu kamienia. Dodatkowo często otrzymuje powłokę ochronną. 9
Wartość ametystowego kamienia jubilerzy jest w zasadzie uzależniają od jego koloru. W przeszłości do historii weszły wydobywane na Syberii kamienie, które kojarzono z najlepszą jakością. Charakteryzowały się pełnym fioletowym kolorem. Aktualnie nazwa ta odnosi się bardziej do podobnych owej barwie sztuk. Ametyst ma szklisty połysk i podatny jest na odbijanie światła o krótkim UV.
Obficie występujące w przyrodzie ametysty sprawiają, że szlifierze mogą im nadawać każdy kształt, przez co niejeden sklep z biżuterią może zaoferować pełen przekrój wspaniale wyglądających wyrobów. Także takich na specjalnie zamówienie. Poddanie ametystu obróbce cieplnej może zmienić jego kolor i wydobyć z niego barwę zieloną, brązową i czerwoną. 10
Tajemnice biżuterii z ametystu
Jak każda biżuterię, także i tę w której główną rolę pełni ametyst, cechuje różnorodna forma wykończenia końcowego produktu. Często decyduje ona o popularności wyrób wśród klientów. Spośród dostępnych opcji wymienić można nadanie wysokiego połysku, zachowanie matowej struktury zewnętrznej, szczotkowania ,czy nadanie matowości w trakcie polerowania. Prócz tego stosuje się także platerowanie, co skutkuje nadaniem biżuterii typowo błyszczącej formy. 11
Niemniej jednak by dotrzeć do tego etapu konieczne jest najpierw rozpoznanie czy ametyst jest prawdziwy. A to jest w przypadku tego właśnie kamienia bardzo trudne. Zdarza się, że dochodzi do oszustw, polegających na tym, że do sztucznych kwarców ametystowych dodaje się tak naturalnie wyglądające barwniki.
Bezwzględnie należy więc przyjrzeć się kamieniowi w miejscach załamań gdzie z reguły pigmenty można rozpoznać co ważne żaden kamień ametystowy nie powinno nosić śladów bąbelkowych. Najlepiej zaś robić zakupy u certyfikowanych dostawców. 12
Szczególny kamień
Z ciekawostek, które dotyczą ametystu, szczególnie interesująca jest ta, iż jego barwa zmienia się pod wpływem wysokiej temperatury. Niestety nie wszystkim jest do dane zaobserwować, gdyż ów niezwykły spektakl rozgrywa się w momencie podgrzania kamienia do 250 stopni C. Wówczas kamień traci wszelkie kolory i zyskuje przezroczystość. Niemniej jednak fioletowa odmiana ametystu jest bardziej odporna na ciepło; w związku z tym staje się neutralny kolorystycznie w temperaturze 600 stopni C.
Choć biżuterię z ametystowymi kamieniami można bez problemu zanurzać w wodzie, specjaliści sugerują utrzymywanie je w suchym środowisku. 13
Źródła:
1, 8, 13 https://en.wikipedia.org/wiki/Amethyst
2, 4 https://www.amethystmine.fi/
3 https://www.visitrovaniemi.fi/attraction/winter-tours-to-the-amethyst-mine/
5 https://www.civitatis.com/en/rovaniemi/amethyst-mine/
6 https://whistlinghound.com/2022/02/10/luosto-amethyst-mine-tour-best-of-rovaniemi-in-winter/
7 https://www.dreambigtravelfarblog.com/blog/lampivaara-amethyst-mine-finland
9 https://www.jared.com/amethyst-jewelry
10 https://www.gemsociety.org/article/amethyst-jewelry-and-gemstone-information/
11 https://en.wikipedia.org/wiki/Jewellery
12 https://tinyrituals.co/collections/amethyst-1